psychotherapies

 

Οι έφηβοι σήμερα αντιμετωπίζουν τη χρήση κάνναβης ως λιγότερο επικίνδυνη απ' ότι οι έφηβοι παλαιότερων ετών και αυτό εν μέρει οφείλεται στο ότι η ενημέρωση έχει γίνει ασαφής και τα μηνύματα αντιφατικά. Κοινωνίες θεωρούμενες κατά βάση συντηρητικές έχουν νομιμοποιήσει τη χρήση κάνναβης (π.χ. κάποιες πολιτείες της Αμερικής), το αίτημα για αποποινικοποίηση της χρήσης στη χώρα μας εκφράζεται εδώ και κάποια χρόνια ανοικτά και απενεχοποιημένα, ενώ πολλοί σημερινοί γονείς, που δοκίμασαν ως έφηβοι κάνναβη χωρίς όμως να αναπτύξουν εξάρτηση, τείνουν να απομυθοποιούν τους κινδύνους από τη χρήση της.

 

Γιατί ένας έφηβος θα χρησιμοποιήσει κάνναβη;

 

Για πολλούς λόγους. Η περιέργεια και η "έμμεση πίεση" από φίλους και παρέες ώστε να ενταχθεί ή να είναι δημοφιλής μέσα σε αυτές είναι συνήθεις λόγοι. Ο έφηβος που ήδη χρησιμοποιεί καπνό και αλκοόλ έχει αυξημένες πιθανότητες να χρησιμοποιήσει και κάνναβη. Υποδιαγνωσμένες ψυχικές καταστάσεις (π.χ. ελλειμματική προσοχή / υπερκινητικότητα ή διάφορες διαταραχές συμπεριφοράς) καθώς και ιστορικό φυσικής ή σεξουαλικής κακοποίησης έχουν επίσης συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο χρήσης ουσιών, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει η στάση των γονιών αλλά και της ευρύτερης οικογένειας απέναντι στη χρήση ουσιών (συμπεριλαμβανομένων του αλκοόλ και του καπνού). 

Συχνά ο έφηβος που πειραματίζεται με τη χρήση ουσιών αναζητά ουσιαστικά τρόπο να "επουλώσει" συναισθηματικά τραύματα (θλίψης, θυμού, άγχους) αλλά και να καλύψει ψυχικά ελλείμματα που δεν μπορεί να διαχειριστεί διαφορετικά (αδυναμία απέναντι στις προκλήσεις της ενηλικίωσης).

Μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου κάνει χρήση κάνναβης;

​

Είναι ζήτημα ευαίσθητο και στην πραγματικότητα βασίζεται περισσότερο στην επικοινωνία μεταξύ γονιού και παιδιού. Σεβόμενοι πάντοτε τα όρια ελευθερίας και ιδιωτικότητας του παιδιού σας και με την επιφύλαξη ότι πολλά από τα ακόλουθα στοιχεία είναι ούτως ή άλλως εγγενή της εφηβείας, (π.χ. σε έναν εφηβικό έρωτα) ...

 

... να είστε σε μία αυξημένη επαγρύπνηση σε σχέση με:

​

• συχνές αλλαγές στη διάθεση

• ατημελησία στην εμφάνιση και αλλαγές σε συνήθειες διατροφής και ύπνου

• περιορισμό επαφών με οικογένεια και φίλους και ξαφνική εμφάνιση νέας παρέας

• αλλαγές στη σχολική επίδοση και/ή απουσίες από το σχολείο

• απώλεια ενδιαφέροντος για τον αθλητισμό ή με ο,τιδήποτε ασχολούνταν ευχάριστα

​

... κινηθείτε διερευνητικά εφόσον αντιληφθείτε:

​

• διακόσμηση του δωματίου με μηνύματα (αφίσες κ.α.) σχετικά με τη χρήση

• περίεργες μυρωδιές στα ρούχα και το δωμάτιο

• χρήση οφθαλμικών σταγόνων και έντονων αποσμητικών

• αυξημένη και αδικαιολόγητη ανάγκη χρημάτων

• κατοχή εξαρτημάτων χρήσης (πίπες, χαρτάκια για στρίψιμο τσιγάρων, κ.τ.λ.)

​

... ενώ σαφής είναι η κλινική εικόνα της χρήσης, όπου κάποιος:

​

• μοιάζει ζαλισμένος ή χωρίς προσανατολισμό

• φέρεται ανόητα ή χαζογελά

• έχει πολύ κόκκινα και ερεθισμένα μάτια

• δεν μπορεί να θυμηθεί πράγματα που μόλις συνέβησαν

​

Τι μπορώ να κάνω ως γονιός εφήβου;

​

Οι γονείς έχουμε μεγάλη επίδραση στα παιδιά μας, ακόμη κι αν αυτό είναι συγκαλυμμένο. Συνήθως το δυσκολότερο κομμάτι στην επικοινωνία με τα παιδιά και ειδικά τους εφήβους είναι η αρχή. Ακολούθως παρατίθενται έγκυρες πληροφορίες γύρω από τη χρήση κάνναβης, ώστε να είστε σε θέση να προσεγγίσετε τα παιδιά σας με επάρκεια.

​

• Η επαναλαμβανόμενη χρήση οδηγεί σε εξάρτηση. Αλλά και ένας στους δέκα όσων κάνουν χρήση μία φορά (ένας στους έξι, αν πρόκειται για εφήβους) οδηγούνται σε εξάρτηση. Εξάρτηση σημαίνει ότι κάποιος αδυνατεί να διακόψει, ακόμη κι αν καταστρέφει πτυχές της ζωής του.

• Η κάνναβη υπονομεύει μία σειρά από γνωστικές λειτουργίες. Την προσοχή, τη μνήμη, τη μάθηση, την κρίση, την εγρήγορση, το συντονισμό και το χρόνο αντίδρασης. Ο χρήστης υπολειτουργεί νοητικά τόσο σε σχέση με το δυναμικό του όσο και σε σχέση με μη χρήστες.

• Στατιστικά δείγματα δείχνουν ότι οι μαθητές-χρήστες εγκαταλείπουν το σχολείο συχνότερα, οι φοιτητές-χρήστες έχουν χαμηλότερους βαθμούς, ενώ οι μακροχρόνιοι χρήστες αναφέρουν χειρότερη υγεία, προβλήματα σχέσεων και μικρότερα εισοδήματα.

• Ακόμη δεν είναι σαφές αν η χρήση προκαλεί χρόνιες ψυχικές διαταραχές, η αυξημένη ωστόσο χρήση έχει ενοχοποιηθεί για επεισόδια τόσο πανικού όσο και οξείας ψύχωσης (αλλοιωμένη αντίληψη και σκέψη). Ο κίνδυνος είναι μεγάλος, αν υπάρχει ιστορικό ή μη γνωστή προδιάθεση.

• Χωρίς να σημαίνει ότι είναι η χρήση της κάνναβης αυτή που οδηγεί στη χρήση και άλλων ουσιών (π.χ. ηρωίνης, κοκαΐνης), αντίστροφα ωστόσο οι χρήστες τέτοιων ουσιών αναφέρουν κατά συντριπτική πλειοψηφία προηγούμενη χρήση κάνναβης σε νεαρότερη ηλικία.

• Το εάν η παύση χρήσης της κάνναβης προκαλεί συμπτώματα απόσυρσης (στερητικά) ήταν θέμα διαμάχης για πολλά χρόνια. Σήμερα γνωρίζουμε ότι έχει αυτά του καπνού, ήτοι ευερεθιστότητα, προβλήματα με τον ύπνο, άγχος και ανάγκη για χρήση, το οποίο συχνά οδηγεί στην υποτροπή.

• Όπως τα περισσότερα ναρκωτικά έτσι και η κάνναβη επηρεάζει την κρίση με αποτέλεσμα ένας έφηβος να προβαίνει με μεγαλύτερη ευκολία σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη ή οδήγηση υπό την επήρρεια της τοξικής ουσίας.

• Η κάνναβη έχει συσχετιστεί με κατάθλιψη, αυτοκτονικές σκέψεις και άγχος ενώ συνδράμει στην έκφραση διαταραχών προσωπικότητας. Συχνό είναι το "σύνδρομο έλλειψης κινήτρου" ("amotivational syndrome"), όπου το άτομο παύει να λαμβάνει ευχαρίστηση από προηγούμενα ευχάριστες δραστηριότητες.

​

Ακούτε λοιπόν όσο μπορείτε πιο συχνά με υπομονή και χωρίς κριτική τα παιδιά σας, μιλήστε τους ανοικτά για τα ναρκωτικά, στείλτε σαφές μήνυμα ως προς τη χρήση ουσιών και αλκοόλ ακόμη κι αν είχατε εσείς εμπλακεί παλαιότερα, μπείτε όσο μπορείτε στις ζωές τους γνωρίζοντας τους φίλους τους και τους γονείς αυτών, επιβλέψτε τα μέρη που συχνάζουν και τις δραστηριότητές τους, εντοπίστε την "έμμεση πίεση" φίλων και βοηθήστε τα να απεμπλακούν από αυτήν και το σημαντικότερο βρείτε τρόπους να επιβεβαιώνετε συνεχώς στα παιδιά σας ότι είναι τα μοναδικά, υπέροχα, ξεχωριστά και αυθεντικά άτομα που είναι χωρίς την ανάγκη κανενός είδους "εξωτερικής βοήθειας" για αυτό.

​

Αν τα πράγματα φεύγουν από τον έλεγχό σας, μπορείτε να απευθυνθείτε σε υποστηρικτικές, συμβουλευτικές αλλά και θεραπευτικές υπηρεσίες σε επίπεδο είτε κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας είτε κοινότητας ή δήμου είτε κάποιου κρατικού φορέα.