top of page



Φοβάμαι ότι ερωτεύτηκα και ... φοβάμαι!


 
έρωτας
Raphael (1512) "Sistine Madonna"

«Τι σημασία έχει πόσους εραστές έχεις, εάν κανείς δεν σου προσφέρει το σύμπαν;»

Jacques Lacan (1901-1981, ψυχαναλυτής)

Από τη Χιονάτη και τη Σταχτοπούτα των παιδικών παραμυθιών μέχρι την πληθώρα των ρομαντικών ταινιών και των ερωτικών τραγουδιών η έννοια του έρωτα διαπερνά οριζόντια τις ζωές μας από τα πρώτα κιόλας σκιρτήματα της προεφηβείας και προβάλλεται ως ύψιστο ιδανικό, χωρίς το οποίο η ζωή μένει ατελής. Πολλοί ωστόσο άνθρωποι είτε στο πλαίσιο ερωτικής σχέσης είτε όχι ζουν τη διαρκή ένταση της προσμονής του έρωτα παράλληλα με συνεχή αντίσταση προς αυτόν αισθανόμενοι αδύναμοι να προχωρήσουν ή φοβούμενοι να αφεθούν σε τέτοια συναισθήματα. ​Τί φοβόμαστε, όταν ερωτευόμαστε ή όταν φοβόμαστε να ερωτευτούμε;

 

Όταν τα βέλη του Έρωτα χτυπούν, ενεργοποιούν τη φυσική, συναισθηματική και πνευματική έλξη προς το αντικείμενο του πόθου μας και ταυτόχρονα ικανοποιούν εκείνο το αίσθημα της προσμονής ότι επιτέλους βρέθηκε το "έτερον ήμισυ", αυτός/αυτή που διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία, που πάντοτε φανταζόμαστε ότι θα διέθετε ο άνθρωπος που θα άξιζε να ερωτευτούμε.

 

Ή μήπως όχι;

Εκεί κάπου ξεκινάει μία αγωνιώδης προσπάθεια επιβεβαίωσης ότι ο άνθρωπος που έχουμε ερωτευτεί είναι αυτός που φανταζόμαστε ότι θα ερωτευτούμε, μία ουσιαστικά ναρκισσιστική ανάγκη ότι αυτός ο άνθρωπος μπορεί να καλύψει τις δικές μας ελλείψεις και ανησυχίες με το να προβάλουμε επάνω του τις ασυνείδητες ανάγκες και επιθυμίες μας με μία ένταση ανάλογη του βαθμού ωριμότητας του καθένα μας. Η ανάγκη αυτή αλλά και η έκφρασή της ανευρίσκεται σε μοτίβα πρόσδεσης με τη μητέρα μας, το σημαντικό πρόσωπο και αντικείμενο αγάπης της βρεφικής μας ηλικίας, όπου οι φόβοι και τα συναισθήματα βιώνονται έντονα προτού να μπορούν να γίνουν λόγος. Ο τρόπος πρόσδεσης με το αρχετυπικό αυτό ερωτικό αντικείμενο της μητέρας σμιλεύει το καλούπι, μέσα στο οποίο προσπαθούμε να χωρέσουμε τις μεταγενέστερες ενήλικες σχέσεις μας.

 

Το στερημένο από μητρική ζεστασιά, φροντίδα και αγάπη βρέφος ευελπιστεί ως ενήλικας να βρει αυτά τα στοιχεία σε έναν εξιδανικευμένο έρωτα. Κανείς όμως δεν θα είναι αξιέραστος στα μάτια μας, αν δεν μπορεί να μας εμπνεύσει έναν θυελλώδη έρωτα αλλά κι εκείνος που θα μπορέσει, θα ξεφουσκώσει σύντομα, όταν θα αδυνατεί να καλύψει το πλήθος και την ένταση των αναγκών μας. Όσο πιο στερημένοι και ανώριμοι είμαστε τόσο εθελοτυφλούμε να δούμε τι γίνεται με εμάς, αποδίδουμε το φταίξιμο στο σύντροφό μας αδυνατώντας να συγχωρήσουμε τα ελαττώματά του και κρίνουμε τελικά την επιλογή μας στο πρόσωπό του ως εσφαλμένη βλέποντας πια τον έρωτα καχύποπτα. 

 

Η προσμονή του έρωτα παραμένει αμείωτη αλλά το ίδιο το συναίσθημα φωτίζεται πλέον από στρες, αμφιθυμία και φόβο και απέναντι σε μία νέα τέτοια προοπτική υψώνονται άμυνες. Κάποιοι επιλέγουν να μην εμπλέκονται πολύ βαθιά συναισθηματικά με τον εκάστοτε ερωτικό σύντροφο ή ακόμη και να ξεκινούν προσυμφωνημένες σχέσεις σχετικά με αυτό. Άλλοι απαξιώνουν νοητικά τον έρωτα ως κάτι ανόητο και παράλογο και άλλοι τον εκλογικεύουν ως κάτι νεανικό που ήλθε και παρήλθε. Αλλά η λογική δεν έχει θέση εδώ. Όσα μέτρα προστασίας κι αν λάβουμε, παραμένουμε τελικά σε μια απελπισμένη προσμονή για "αυτόν που επιτέλους θα μπορέσει να μας καταλάβει".

 

Το να ερωτευόμαστε είναι μία μορφή ημιτελούς ψυχοθεραπείας υπό την έννοια ότι όλα εκείνα τα έντονα συναισθήματα της προ-λεκτικής σχέσης με τη μητέρα μας αναγεννώνται και ξαναβγαίνουν υπό την τροποποιητική δράση των ενήλικων ψυχικών αμυνών στην επιφάνεια αναζητώντας την επανορθωτική εμπειρία τους μέσα στη συντροφική σχέση. Ο έρωτας θα πυροδοτήσει την αγάπη, τη ζεστασιά, τη χαρά, την πληρότητα, την υπεροχή και την ολοκλήρωση παράλληλα με το θυμό, τη ζήλια, το άγχος, την απογοήτευση, τη θλίψη και το φόβο. Ο σύντροφος, το έτερο ενεργά εμπλεκόμενο μισό αυτής της σχέσης, βιώνει από τη μεριά του ακριβώς τα ίδια. Έτσι, η ερωτική σχέση από τη μία πριμοδοτεί ως πλαίσιο την αναγέννηση των συναισθημάτων πρόσδεσης, από την άλλη απαιτεί ωριμότητα, υπομονή και μεγάλη προσπάθεια ώστε να λειτουργήσει επανορθωτικά χωρίς θεραπευτική καθοδήγηση.

 

Ο φόβος είναι εγγενής στον έρωτα και σχετίζεται με το βαθύτερο φόβο απώλειας ελέγχου πάνω στα συναισθήματά μας, ενός ούτως ή άλλως φαντασιωσικού ελέγχου πάνω σε κάτι που υπερβαίνει την πραγματικότητα, όπως την αντιλαμβανόμαστε σε άλλες πτυχές της ζωής μας. Η αβεβαιότητα είναι επίσης ένα πολύ δύσκολα διαχειρίσιμο συναίσθημα αλλά όχι σπάνια είναι το μόνο που υπάρχει, όταν το θέμα είναι ο έρωτας. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να μας βοηθήσει στο να αποκτήσουμε μία περισσότερο ή λιγότερο συνειδητή ενημερότητα για τα πανίσχυρα αισθήματα προσμονής που εκλύει ο έρωτας και για το τι μπορεί να σημαίνει για τον καθένα μας αυτή η επιθυμία για την παρουσία αυτού του άλλου στη ζωή μας.

 

"Κι έζησαν αυτοί καλά ...", είναι μία περίπτωση,

"... κι εμείς καλύτερα", είναι μια άλλη κουβέντα.

creativecommons | psychotherapies

Tο περιεχόμενο του άρθρου παρέχεται υπό τη διεθνή άδεια Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή του περιεχόμενου "χωρίς αλλαγές", "με αναφορά στο δημιουργό", "για μη εμπορική χρήση"

bottom of page